« Είτε ως φέτα αυθεντική ελληνικής παραγωγής, είτε ως τυρί καναδικής παραγωγής, η φέτα που διατίθεται στην καναδική αγορά είναι ένα από τα φθηνότερα τυριά που διατίθενται, γεγονός που ενδεχομένως πρέπει να οδηγήσει σε προβληματισμό», αναφέρει το Γραφείο Οικονομικών Εμπορικών Υποθέσεων.
Οι εξαγωγές ελληνικές φέτας ωφελήθηκαν από την σύναψη της Περιεκτικής Συμφωνίας Οικονομίας και Εμπορίου ΕΕ-Καναδά (CETA) , καθώς μεταξύ 2018, έτους υπογραφής της, και 2023 (στοιχεία Ιαν.-Νοεμ.) σημειώθηκε αύξηση σε όρους αξίας κατά 111% φθάνοντας τα 9 εκ. €, και σε όρους ποσότητας κατά 49% φθάνοντας τους 980 τόνους. Την περίοδο 2014-2018, πριν από την υπογραφή της CETA, είχαμε κατά βάση στασιμότητα.
Με την CETA προβλέφθηκε για πρώτη φορά η προστασία σειράς προϊόντων της ΕΕ με καθεστώς Γεωγραφικής Ένδειξης. Ωστόσο, υπάρχουν βασικά δύο κύρια επίπεδα προστασίας. Η φέτα έχει ενταχθεί στο χαμηλότερο επίπεδο προστασίας από τα δύο.
Στην καναδική αγορά κυκλοφορούν διάφορα είδη τυριών φέτας και τύπου «φέτας». Σύμφωνα με τις διατάξεις της CETA διατηρείται το δικαίωμα χρήσης της επωνυμίας για τους Καναδούς παραγωγούς, είτε ως feta είτε με την συνοδεία χαρακτηρισμού “kind”, “type”, “style”, “imitation” ή παρόμοιους και εφ’ όσον είναι εμφανής η γεωγραφική προέλευση του προϊόντος.
Βάσει της CETA, προβλέφθηκε η δυνατότητα εισαγωγής τυριών ΕΕ με μηδενικό δασμό, εφ’ όσον είναι εντός συγκεριμένης ποσόστωσης. Η ποσόστωση αυξήθηκε σταδιακά από το 2018 φθάνοντας το 2022 στο τελικό ύψος της, ίσο με 16.000 τόνους ετησίως. Ωστόσο, η ΕΕ εξάγει τουλάχιστον 28.000 τόνους τυριών ετησίως στον Καναδά. Για εισαγωγές εκτός ποσόστωσης, ο δασμός ανέρχεται σε 245,5%. Το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών γίνεται εντός της προβλεπόμενης ποσόστωσης.
Πέραν της φέτας, στον Καναδά παράγονται τυριά όλων των ειδών που διατίθενται με τις επωνυμίες παραπλήσιες των τυριών Γ.Ε. της ΕΕ., ακόμη και αν η επωνυμία απολαμβάνει του πρώτου επιπέδου προστασίας. Επί παραδείγματι, πωλούνται πολλά καναδικά τυριά ως mozzarella, ενώ η ιταλική προστατευόμενη ονομασία είναι mozarrella di Bufala, η προστασία της οποίας προβλέπεται από την CETA.
Η εισαγωγή τυριού τύπου «φέτας» στον Καναδά και από άλλες χώρες, πέραν της αυθεντικής από την Ελλάδα, καταγράφεται στα επίσημα στοιχεία της Καναδικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Το 2022 η Ελλάδα πραγματοποίησε εξαγωγές φέτας στον Καναδά αξίας 8,75 εκ. CAD., που αντιστοιχούσαν σε 69,8% του συνόλου των εισαγωγών φέτας και «τύπου φέτας». Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ελλάδα αυξάνει σταθερά το μερίδιο που κατέχει σε αυτή την κατηγορία, καθώς το 2018 αυτό ανερχόταν σε 60,3%. Επομένως, παρ’ όλο το χαμηλό επίπεδο προστασίας της επωνυμίας «φέτα» στην καναδική αγορά, φαίνεται ότι βελτιώνει την θέση της.
Και σε όρους ποσότητας, παρατηρείται αύξηση των ελληνικών εξαγωγών φέτας σε 846,2 τόνους το 2022 από 376,1 τόνους το 2017, με ταυτόχρονη αύξηση του ελληνικού μεριδίου αγοράς σε 71,6 % το 2022 από 46,6% το 2017. Συνεπώς, μεταξύ 2017-2022, μειώθηκε το μερίδιο αγοράς τόσο της Δανίας, από 30,2% σε 13%, όσο και της Βουλγαρίας, από 18,9% σε 11%, προς ώφελος των ελληνικών εξαγωγών.
Δείτε εδώ την μελέτη της ελληνικής πρεσβείας