Ένας από τους παθογόνους μικροοργανισμούς που μπορεί να μολύνουν το κατσικίσιο και το πρόβειο γάλα, είναι ο Coxiella burnetii, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον πυρετό Q . Πρόκειται για μια λοίμωξη που προσβάλει πολλά ζωικά είδη, συμπεριλαμβανομένων των μηρυκαστικών και του ανθρώπου.
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικο Foods αξιολογήθηκε ο επιπολασμός του γενετικού υλικού της Coxiella burnetii στο χύμα γάλα αιγοπροβάτων στην Ελλάδα και διερευνήθηκαν οι πρακτικές διαχείρισης που εφαρμόζονται σε εκμεταλλεύσεις, ως πιθανοί προγνωστικοί παράγοντες για αυτή την μόλυνση.
Οι ερευνητές ανέλυσαν την παρουσία του παθογόνου σε 325 εκτροφεία προβάτων και 119 αιγών σε όλη τη χώρα. Γενετικό υλικό του παθογόνου ανιχνεύθηκε σε δείγματα γάλακτος χύδην δεξαμενής από εννέα εκτροφές προβάτων (2,8%) και έξι κατσικιών (5,0%). Συνολικά το γενετικό υλικό του παθογόνου ανιχνεύθηκε στο γάλα χύδην δεξαμενής στο 3,4% των 444 εκμεταλλεύσεων.Το γενετικό υλικό ήταν σε σημαντικά υψηλότερες διάμεσες συγκεντρώσεις σε δείγματα από εκτροφεία αιγών απ’ ό,τι από εκτροφεία προβάτων.
Οι ερευνητές εντόπισαν ως σημαντικούς παράγοντες για την παρουσία του C. burnetii στις δεξαμενές:
- Το σύστημα εντατικής ή ημιεντατικής διαχείρισης που εφαρμόζεται στις εκμεταλλεύσεις,
- Ο μικρότερος αριθμός ετήσιων κτηνιατρικών επισκέψεων στα αγροκτήματα και
- Η έλλειψη βοηθητικών αχυρώνων στις φάρμες.
Τα αποτελέσματα σύμφωνα με τους ερευνητές, υποδηλώνουν ότι ο κίνδυνος μεταφοράς του C. burnetii σε γαλακτοκομικά προϊόντα από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα φαίνεται να είναι μικρός, αλλά όχι αμελητέος, γεγονός που δείχνει ότι η παστερίωση του γάλακτος από μικρά μηρυκαστικά πρέπει να πραγματοποιείται με συνέπεια και σωστά για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του προϊόντος.
Τα συμπτώματα του πυρετού Q στα πρόβατα, τις αίγες και τα βοοειδή αφορούν κυρίως το αναπαραγωγικό σύστημα. Ένα από τα πιο γνωστά συμπτώματα του Πυρετού Q στα μηρυκαστικά ζώα είναι η αποβολή, η οποία αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα των εκτροφών αφού ευθύνεται για απώλειες παραγωγής και χαμηλά επίπεδα ευζωίας. Εκτός των αποβολών, μπορεί να εμφανιστούν και άλλα κλινικά συμπτώματα, όπως πρόωρος τοκετός και γέννηση θνησιγενούς ή νεκρού εμβρύου. Μάλιστα, το βακτήριο Coxiella burnetii είναι το πιο συχνό παθογόνο που εντοπίζεται στις αποβολές προβάτων σε ποσοστό 43,4%, ενώ στις αίγες είναι ακόμα μεγαλύτερο το ποσοστό, φτάνοντας το 71,2% των αποβολών.
Τα συμπτώματα στα βοοειδή μπορεί να είναι λιγότερο ορατά από την αποβολή και πολλοί κτηνοτρόφοι τα θεωρούν τυχαία και δεν τα συνδέουν με τον Πυρετό Q, όμως μπορούν να προκαλέσουν οικονομικές απώλειες και να διακινδυνεύσουν την αποδοτικότητα της εκτροφής. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι:
- Μητρίτιδα και ενδομητρίτιδα
- Κατακράτηση Εμβρυικών Υμένων (ΚΕΥ)
- Υπογονιμότητα
- Μαστίτιδα
Η εισπνοή μολυσμένων αεροσταγονιδίων είναι η κύρια οδός μετάδοσης του πυρετού Q σε ανθρώπους και ζώα. Το βακτήριο Coxiella burnetii μπορεί να μεταφερθεί με τον άνεμο έως και 18 χιλιόμετρα. Επειδή ο κίνδυνος είναι υπαρκτός θα πρέπει να συνεχιστούν τα μέτρα σε εκμεταλλεύσεις μηρυκαστικών για τη διατήρηση των λοιμώξεων από C. burnetii σε χαμηλό επίπεδο.
Σε επίπεδο αγροκτήματος, αυτά περιλαμβάνουν:
- Την εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας για την πρόληψη της εισαγωγής του παθογόνου στα αγροκτήματα, όπως ο αποτελεσματικός εμβολιασμός της εκτροφής.
- Την εφαρμογή κατάλληλης υγειονομικής διαχείρισης, όπως η σωστή διαχείριση της κοπριάς και των υλικών τοκετού και αποβολής
- Τη διερεύνηση περιπτώσεων αμβλώσεων για την έγκαιρη διάγνωση πιθανών περιπτώσεων μόλυνσης και ρουτίνας
- Τον περιοδικό έλεγχο του γάλακτος χύδην δεξαμενής των εκμεταλλεύσεων για την ανίχνευση του παθογόνου.
Σε επίπεδο εργοστασίου γαλακτοκομικών:
- Είναι επιτακτική ανάγκη να εφαρμόζονται σωστά οι διαδικασίες παστερίωσης στο νωπό γάλα,που θα καταστρέψουν το παθογόνο.
Όλα τα παραπάνω μέτρα θα συμβάλουν στην υψηλή ποιότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων από αιγοπρόβειο γάλα σε όλη τη χώρα.
Διαβάστε την έρευνα ΕΔΩ
Πληροφορίες από: ruminants.ceva.pro, mdpi.com/journal/foods