Τυροκόμος

Το σπάνιο αλπικό τυρί Caciotta, 15 υπό εξαφάνιση αίγες και η διαχρονικότητα του νομά κτηνοτρόφου

Πυτιά κι αλάτι, είναι τα λιγοστά συστατικά και ενός σπάνιου τυριού, μαζί με το μετρημένο απαστερίωτο γάλα από τα κατσίκια της φυλής Mocheno που είδε τον πληθυσμό της να αγγίζει τον αριθμό της εξάλειψης. Επτά τελευταία ζώα είχαν απομείνει το 2005, προτού η γυναίκα από την Αιθιοπία, που πρωταγωνιστεί σε αυτές τις σελίδες, εγκατασταθεί στα βουνά κάτω από το Νότιο Τιρόλο, εκεί που σβήνουν οι Άλπεις εντός της ιταλικής επικράτειας. Μαζί με τα ζώα λίγο έλειψε να εξαφανιστεί και το εν λόγω ιδιαίτερο τυρί Caciotta, τη συνταγή και τεχνογνωσία του οποίου έσωσε η «Agi» όπως την αποκαλούσαν οι ντόπιοι, ανοίγοντας τη φάρμα La Capra Felice, «Xαρούμενη Κατσίκα» στα ελληνικά. Ήταν μάλιστα η πρώτη επιχείρηση που άνοιξε σε αυτά τα ξεχασμένα βουνά της βόρειας Ιταλίας τα τελευταία 30 χρόνια, αφού η εκβιομηχάνιση της χώρας ενθάρρυνε κατά τις προηγούμενες δεκαετίες τους κατοίκους των χωριών εκεί να απαρνιούνται ο ένας μετά τον άλλο την ντοπιολαλιά τους  και την πατρική κληρονομιά για να ανταλλάξουν τα δεινά του κτηνοτρόφου με εκείνα του εργάτη στις φάμπρικες του Μιλάνου.

Νομάδες κτηνοτρόφοι από τη Γερμανία, οι Mοcheno βρέθηκαν στα βουνά της επαρχίας Trentino, ακολουθώντας τα ανθεκτικά αυτά κατσίκια περί τον 12ο αιώνα, για να οργανώσουν τις ζωές τους στις γύρω κοιλάδες. Η Agi, ζούσε και αυτή τον λιτό βίο του κτηνοτρόφου στην Αιθιοπία μέχρι που η προβληματική κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να δώσει λίγο ακόμα γη και ύδωρ σε πολυεθνικές, απαλλοτριώνοντας την ιδιοκτησία των ντόπιων. Μάλιστα είχε από νωρίς επενδύσει τη ζωή της στον κλάδο αυτό, όταν στα νιάτα της βρέθηκε στο Trento για σπουδές πάνω στην κτηνοτροφία και την τυροκόμηση.

Όταν η Agi ύψωσε το ανάστημά της οργανώνοντας τους συγχωριανούς ενάντια στους σχεδιασμούς του κράτους της Αιθιοπίας, ήρθε αντιμέτωπη με διωγμούς και φυλάκιση. Με τη βοήθεια φίλων ξέφυγε από τη χώρα και επέστρεψε στον τόπο των σπουδών της.

Το 2010, οι προσπάθειες να σωθεί η φυλή κατσικιών που για αιώνες φρόντιζαν οι Mοcheno εντάθηκαν και η Agi έμαθε από έναν παλιό συμφοιτητή της τα νέα. Έχοντας μεγαλώσει με νομάδες αιγοτρόφους στην Αιθιοπία, ήξερε ότι αυτή ήταν η ευκαιρία της για ένα πραγματικά νέο ξεκίνημα στη χώρα που βρήκε καταφύγιο. Οι τοπικοί νόμοι δίνουν τη δυνατότητα σε όποιον το επιθυμεί να αξιοποιήσει παρατημένες εκτάσεις για την βοσκή ζώων. Έτσι εξασφάλισε 110 στρέμματα ενός καταπράσινου βοσκότοπου στις Άλπεις και 15 κατσίκες Mocheni για να τις φροντίσει και να τις αναπαράξει.

Ταυτόχρονα η Agi δούλευε ως σερβιτόρα σε ένα μικρό καφέ όπου κατάφερε να συλλέξει ένα κεφάλαιο μόλις 200 ευρώ, ποσό το οποίο αξιοποίησε για να νοικιάσει χώρο στον παλιό παιδικό σταθμό της κοινότητας Frassilongo, 20 χιλιόμετρα απομακρυσμένη από την πρωτεύουσα της ούτως ή άλλως αραιοκατοικημένης επαρχίας Trentino. Εκεί έστησε το μικρό της τυροκομείο και σύντομα κατάφερε να μετατρέψει ως το πιο περιζήτητο το τυρί Caciotta και την κατσικίσια Gorgonzola που ενίσχυσε με αρώματα βοτάνων, αντίστοιχα με εκείνα που έβοσκε το κοπάδι της την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Την ιστορία της Agi ανέδειξε προ ολίγων ημερών ειδικό αφιέρωμα του BBC, το οποίο όμως συνέπεσε με τον τραγικό θάνατο της νεαρής κτηνοτρόφου. Οι φίλοι και συγχωριανοί της στο Frassilongo, προς τιμήν της δεσμνεύτηκαν να συνεχίσουν την παρακαταθήκη που άφησε η Αιθιοπή γυναίκα, αναλαμβάνοντας τη φροντίδα των ζώων της και τη λειτουργία του τυροκομείου.