του Γιάννη Ρούπα
Ο εφιάλτης των ζωονόσων ακόµα δεν έχει τελειώσει, σκόρπια κρούσµατα ακόµη καταγράφονται στην ταλαιπωρηµένη Βόρεια Ελλάδα. Παράλληλα, οι πληγέντες, ένα 6µηνο µετά την θανάτωση του κοπαδιού για λόγους «ανωτέρας βίας», έχουν πια το δικαίωµα να προχωρήσουν σε επανασύσταση του, δίχως ωστόσο να έχει τρέξει για την ώρα το πρόγραµµα αντικατάστασης ζωικού κεφαλαίου, «τύπου 5.2.», όπως έχει χαρακτηριστικά ειπωθεί. Απ’ την άλλη βέβαια, δεν θα έλεγε κανείς ότι το αρχικό Μέτρο 5.2 για τα απόνερα του Daniel λειτούργησε.
Φιάσκο το 5.2 µε µόλις 15 εγκρίσεις
Το πολυδιαφηµισµένο Μέτρο 5.2 έκλεισε µε µόλις 15 συνολικά εγκεκριµένες αιτήσεις, πέντε από την Αλεξανδρούπολη και δέκα από τη Λάρισα. Το πρόγραµµα αφορούσε την επιδότηση 100% για την αποκατάσταση σταβλικών εγκαταστάσεων και αγοράς ζωικού κεφαλαίου σε πληττόµενες περιοχές λόγω Ντάνιελ και Ελίας.
Μάλιστα, για τις αιτήσεις αυτές προβλέπεται η επιδότηση συνολικά 480.134 ευρώ, που για να τα δουν πράγµατι οι κτηνοτρόφοι στον λογαριασµό τους θα πρέπει πρώτα να ξοδευτούν και να υλοποιήσουν την επένδυση. Προφανώς, ρευστότητα στην πλειοψηφία των πληττόµενων και µάλιστα τέτοιου µεγέθους µοιάζει ανέφικτη, ενώ ούτε ο δανεισµός είναι εύκολη υπόθεση παρά τις συνεννοήσεις που έχουν γίνει µε Τράπεζες.
Κυβερνητικοί βουλευτές, ζητούν να τρέξει ξανά το Μέτρο, µε πιο χαλαρούς όρους. Για παράδειγµα, όπως υπενθυµίζει ο βουλευτής Λάρισας, Μάξιµος Χαρακόπουλος, την περίοδο της φυσικής καταστροφής το 2023, πολύς κόσµος δεν είχε φορολογική και ασφαλιστική ενηµερότητα. Κάπως έτσι, ενώ είχε µεγάλη ζηµιά, έµεινε οργανικά εκτός Μέτρου.
Αξίζει να αναφερθεί ότι από τον προϋπολογισµό του Μέτρου 5.2 περισσεύουν κάπου 40 εκατ. ευρώ, τα οποία είναι κοινοτικά χρήµατα. Στο ΥΠΑΑΤ σκέφτονται να επαναπροκηρύξουν το Μέτρο όπως έχει αναφέρει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας για να επιδοτήσουν την αγορά ζώων µε 100% ποσοστό για κτηνοτροφικές µονάδες που επλήγησαν από την πανώλη.
«∆εν υπάρχει σάλιο» λένε οι κτηνοτρόφοι
Κάπου εδώ όµως µπαίνει στην εξίσωση η ωµή πραγµατικότητα των πληγέντων αιγοπροβατοτρόφων, οι οποίοι έλαβαν µόνο χρήµατα για τις αποζηµιώσεις απώλειας εισοδήµατος λόγω της υποχρεωτικής θανάτωσης, οι οποίες αν και αυξηµένες, επαρκούν απλά και µόνο για να κλείσουν οι λογαριασµοί για το 2024. Πολλοί από τους πληγέντες έχουν έρθει σε επικοινωνία µε την Agrenda, σε µια προσπάθεια να µεταφέρουν τα παράπονά τους για την όλη κατάσταση.
«Είχα (και το λέω µε πόνο) 1100 πρόβατα και αρνιά στην Καβάλα. Λόγω κρούσµατος ευλογιάς µου τα θανάτωσαν τον Οκτώβριο. Πήρα περίπου 150.000 ευρώ ως αποζηµίωση τον ∆εκέµβριο. Εγώ θέλω να θέσω το ερώτηµα. ∆ύο µήνες πριν που τα είχα εσώκλειστα τα ζωντανά λόγω καραντίνας, δεν πλήρωσα επιπλέον ζωοτροφές; Έξοδα άλλα δεν είχα; Εφορίες, ασφαλιστικά, πάγια έξοδα, καύσιµα, λογαριασµούς µε τα µαγαζιά και πολλά άλλα. Συνδεδεµένη θα λάβω προφανώς αλλά µόνο για όσο γάλα έδωσα µέχρι τον Οκτώβριο. Από κει και πέρα εγώ πως θα ξαναστηθώ στα πόδια µου; Για να φέρω τα µισά µόνο ζώα (500) από τη Γαλλία, ώστε να µπω σε παραγωγή ξανά το 2025 χρειάζοµαι 350 ευρώ το κεφάλι και να τα σκάσω από πριν. Για τα 500 µόνο ζώα, χρειάζοµαι ρευστό 175.000 ευρώ. ∆εν έχω να τα δώσω. Ή λοιπόν οι αρµόδιοι θα τρέξουν ένα πρόγραµµα φιλικό προς τον κτηνοτρόφο χωρίς πολλές προϋποθέσεις και µε 100% προκαταβολή του ποσού, ή µε τον τρόπο τους είναι σα να µας λένε φύγετε απ’ το επάγγελµα. Τόσο απλά. Χώρια που µας έταξαν ενίσχυση ζωοτροφών από τον Ιανουάριο, την οποία ακόµα περιµένουµε…» εξηγεί γλαφυρά στην Agrenda ένας από τους πολλούς του κλάδου που αγωνιούν για το µέλλον τους.
Να σηµειωθεί πως «Ξυπνήστε γιατί χανόµαστε» τιτλοφορείται και η τελευταία ανοιχτή επιστολή των κτηνοτροφικών συλλόγων ΑΜ-Θ µε αποδέκτη την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι κτηνοτρόφοι επιχειρηµατολογούν πως η εφάπαξ καταβολή αποζηµίωσης δεν αποτελεί πραγµατική στήριξη του παραγωγικού κόσµου που έχασε εν µια νυκτί το κεφάλαιό του και ζητούν να τρέξει άµεσα το πρόγραµµα αντικατάστασης.
Καρδιοχτύπια κτηνοτρόφων λόγω αφθώδη πυρετού
Nα ανασταλεί το προσεχές διάστημα η εισαγωγή αιγοπροβάτων από χώρες με αφθώδη πυρετό ζητούν με φωνή τόσο θεσμικοί παράγοντες όσο και μεμονωμένοι παραγωγοί, οι οποίες θυμούνται με κάποιο τρόμο τα όσα διαδραματίστηκαν πέρυσι το καλοκαίρι με την πανώλη των αιγοπροβάτων, η οποία εισήλθε δια μέσω Ρουμανίας.
Μπορεί η επέλαση των ζωονόσων να βρίσκεται σε ύφεση, ωστόσο ακόμη και σήμερα τρομοκρατούν τις κτηνοτροφικές κοινωνίες. Στη Λάρισα, πολύς κόσμος καρδιοχτύπησε την προηγούμενη Παρασκευή έως ότου βγει αρνητικό το δείγμα στα εργαστήρια για αφθώδη πυρετό, πάνω στο αποκορύφωμα μιας δυνατής περιόδου ζήτησης.
Η χώρα η οποία αυτές τις μέρες έχει ενεργά κρούσματα αφθώδη πυρετού είναι η Ουγγαρία. Αν και η όλη κατάσταση βαίνει και κει προς ύφεση, με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης να έχει λήξει, οι αρχές παραμένουν σε επιφυλακή, καθώς ο ιός ενδέχεται να παραμείνει λανθάνων έως και 14 ημέρες.
Τόσο η ΕΘΕΑΣ όσο και οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι ΑΜ-Θ καλούν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τις αρμόδιες υπηρεσίες τους να ενημερώσουν τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να εξετάσουν την αναστολή εισαγωγών ζώων από χώρες ή περιοχές όπου παρατηρείται αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο και οι εισαγωγές να αφορούν μόνο σφάγια. Από μεριάς της, η ΠΟΓΕΔΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων) ζήτησε να μπει επίσης φρένο στις εισαγωγές ζώων ευαίσθητων στον αφθώδη πυρετό με προέλευση από τη Σλοβακία και τη Βουλγαρία.
