Συγκεκριμένα, η Δανία παρέβη τις υποχρεώσεις της παραλείποντας να λάβει μέτρα ώστε να θέσει τέρμα στη χρήση της ονομασίας «φέτα» από τις γαλακτοβιομηχανίες της με παρουσία στις διεθνείς αγορές.
Την ισχύ και για τις εξαγωγές σε Τρίτες Χώρες του κανονισμού που προστατεύει τα προϊόντα με κατοχυρωμένη ένδειξη ΠΟΠ/ΠΓΕ εντός της ΕΕ διασαφηνίζει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εκδόθηκε στις 14 Ιουλίου, με αφορμή την διαμάχη Ελλάδας και Δανίας για την χρήση της κατοχυρωμένης ονομασίας ΠΟΠ «Φέτα».
Νομικοί με βαθιά γνώση επί του θέματος που έχουν παρακολουθήσει από την αρχή την εν λόγω διαμάχη, χαρακτηρίζουν την τελευταία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως μια μεγάλη νίκη τόσο για την Φέτα όσο και για τα υπόλοιπα προστατευμένα αγροτικά προϊόντα της χώρας, αφού πλέον δημιουργείται ιστορικό απόφασης.
Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 14ης Ιουλίου, η ονομασία «Φέτα» καταχωρήθηκε ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) το 2002. Έκτοτε, η ονομασία αυτή μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για ένα προϊόν τυροκόμησης που προέρχεται από την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή στην Ελλάδα και συμμορφώνεται με τον ισχύον προσδιορισμό προϊόντος.
Στο θέμα της «Φέτας» ΠΟΠ, η Κομισιόν, υποστηριζόμενη από την Ελλάδα και την Κύπρο, ισχυρίζεται ότι η Δανία έχει παραβεί τις υποχρεώσεις της βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. ονομασία 151/2012 , καθώς απέτυχε να προλάβει ή να εμποδίσει την χρήση του εμπορικού «φέτα» στο τυρί που παράγεται στη Δανία και προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Στον αντίποδα, η Δανία υποστηρίζει ότι ο κανονισμός αριθ. 1151/2012 εφαρμόζεται μόνο σε προϊόντα που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν καλύπτει τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες. Επομένως, δεν αρνείται ότι ούτε απέτρεψε αλλά ούτε και σταμάτησε παραγωγούς στην επικράτειά της από το να χρησιμοποιούν την ονομασία «φέτα», εάν τα προϊόντα τους προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Στην απόφαση που εκδόθηκε σήμερα (σ.σ. 14 Ιουλίου), το Δικαστήριο σημειώνει καταρχάς ότι η χρήση κατοχυρωμένης ονομασίας για τον προσδιορισμό ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντων που δεν καλύπτονται από την καταχώριση που προβλέπεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες δεν εξαιρείται από την απαγόρευση που ορίζεται στον εν λόγω κανονισμό.
Όσον αφορά, δεύτερον, το πλαίσιο του κανονισμού 1151/2012, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι οι ΠΟΠ και οι προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) προστατεύονται ως δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας. Το καθεστώς για τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα έχει θεσπιστεί για να βοηθήσει τους παραγωγούς προϊόντων που συνδέονται με μια γεωγραφική περιοχή, διασφαλίζοντας ομοιόμορφη προστασία των ονομάτων ως δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ Κοινώς για τη χρήση ΠΟΠ ή ΠΓΕ για τον προσδιορισμό ενός προϊόντος που παράγεται εντός επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
H χρήση ΠΟΠ ή ΠΓΕ για τον προσδιορισμό ενός προϊόντος που παράγεται στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν συμμορφώνεται με τις ισχύουσες προδιαγραφές προϊόντος βλάπτει τo δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας εξαιτίας του εν λόγω ΠΟΠ ή ΠΓΕ, ακόμη και αν το προϊόν αυτό προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτους χώρες.
Τρίτον, όσον αφορά τους στόχους που επιδιώκει ο κανονισμός αριθ. 1151/2012, το Δικαστήριο επισημαίνει πως στόχος των ΠΟΠ και ΠΓΕ είναι να προσφέρουν ομοιόμορφη προστασία των ονομάτων ως δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας εντός επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχοντας σαφείς πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά προστιθέμενης αξίας του προϊόντος στους καταναλωτές. Η μη συμμόρφωση με τις προδιαγραφές του προϊόντος ΠΟΠ υπονομεύει αυτούς τους στόχους, ακόμη και αν τα προϊόντα αυτά προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Επομένως, προκύπτει από τη διατύπωση του κανονισμού αριθ. 1151/2012, καθώς και από το πλαίσιό του και στόχους που επιδιώκει, ότι η χρήση αυτή συνιστά συμπεριφορά που απαγορεύεται από τον εν λόγω κανονισμό. Το δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Δανία, παραλείποντας να αποτρέψει ή να σταματήσει μια τέτοια χρήση στο έδαφός της, δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της με βάση τη νομοθεσία 1151/2012.
Αναφορικά με τη δεύτερη καταγγελία που υπέβαλε η Κομισιόν, το Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θεωρεί ότι η Δανία ωστόσο δεν έχει παραβιάσει την υποχρέωσή της βάσει της αρχής της ειλικρινούς συνεργασίας που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΣΕΕ. Αυτή η δεύτερη καταγγελία αναφέρεται στην ίδια συμπεριφορά με εκείνη που αποτελεί το αντικείμενο της πρώτης καταγγελίας, δηλαδή την παράλειψη εκ μέρους της Δανίας να εμποδίσει τους Δανούς παραγωγούς να χρησιμοποιούν τον όρο ΠΟΠ «φέτα» για να προσδιορίσουν τυρί που δεν συμμορφώνεται με τις ισχύουσα προδιαγραφή ενός προστατευόμενου προϊόντος.
Αν και είναι αλήθεια ότι η εξαγωγή σε τρίτες χώρες από παραγωγούς της Ε.Ε. που κάνουν παράνομη χρήση ΠΟΠ είναι πιθανό να αποδυναμώσει τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διεθνείς διαπραγματεύσεις που στοχεύουν να διασφαλίσουν την προστασία των συστημάτων ποιότητας της ΕΕ, δεν έχει αποδειχθεί ότι η Δανία έχει λάβει μέτρα ή έκανε οποιεσδήποτε δηλώσεις που ενδέχεται να έχουν αυτό το αποτέλεσμα, οι οποίες θα αποτελούσαν συμπεριφορά διαφορετική από αυτήν που αποτελεί το αντικείμενο της πρώτης καταγγελίας.
Σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρει:
Το Δικαστήριο της ΕΕ δικαίωσε την Ελλάδα για τη «φέτα»- Απαγόρευσε στη Δανία να χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη ονομασία
Γεωργαντάς: Η «φέτα» αποτελεί κεφάλαιο στις εξαγωγές της Ελλάδας
Η Δανία δεν θα μπορεί να χρησιμοποιεί τον όρο «φέτα» για τυριά που εξάγει.
Το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η Δανία παραβιάζει το νόμο επιτρέποντας σε τυροκόμους της να πωλούν τυρί με την ένδειξη «φέτα» σε τρίτες χώρες.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο είχε προσφύγει η Ελλάδα για να προστατεύσει την «φέτα» ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Δανία παραλείποντας να λάβει μέτρα ώστε να προλάβει και να σταματήσει την εξαγωγή τυριού που ονόμαζε «φέτα» σε τρίτες χώρες, παρέβη τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει με τον Κανονισμό 1151/2012.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργος Γεωργαντάς σε δήλωσή του αναφέρει τα εξής:
«Η απόφαση του δικαστηρίου της ΕΕ, αποτελεί δικαίωση για τη χώρα μας και τους παραγωγούς μας. Η «φέτα» αποτελεί εθνικό προϊόν και τείνει να εξελιχθεί σε σήμα κατατεθέν για την ελληνική παραγωγή.
Θέλω να δώσω συγχαρητήρια στη νομική ομάδα του Γραφείου Κοινοτικού Δικαίου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη νομικά άρτια δουλειά τους στο χειρισμό της υπόθεσης.
Το ΥπΑΑΤ θα συνεχίσει τους ελέγχους στην αγορά για την προστασία της «φέτας» γιατί αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τις εξαγωγές της χώρας, αλλά και προϊόν που συνδέεται άμεσα με την ελληνική παράδοση».
Υπενθυμίζεται ότι η «φέτα» έχει καταχωριστεί ως προϊόν ΠΟΠ το 2002 και η συγκεκριμένη ονομασία επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνο για τυρί που παράγεται εντός των γεωγραφικών ορίων της Ελλάδας, το οποίο, μάλιστα, πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση του Δικαστηρίου της Ευρώπης «με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει, πρώτον, ότι με βάση το γράμμα του κανονισμού 1151/2012 η χρήση καταχωρισμένης ονομασίας για τον προσδιορισμό μη καλυπτόμενων από την καταχώριση προϊόντων που παρασκευάζονται στην Ένωση και προορίζονται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες δεν εξαιρείται από την απαγόρευση την οποία προβλέπει ο κανονισμός.Όσον αφορά, δεύτερον, το όλο πλαίσιο του κανονισμού 1151/2012, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι ο κανονισμός προστατεύει τις ΠΟΠ και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) ως δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.
Το σύστημα των ΠΟΠ και των ΠΓΕ θεσπίστηκε προκειμένου να παρασχεθεί στήριξη στους παραγωγούς προϊόντων συνδεόμενων με συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, μέσω της διασφάλισης ομοιόμορφης προστασίας των ονομασιών ως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την Ένωση. Η χρήση όμως μιας ΠΟΠ ή ΠΓΕ για τον προσδιορισμό προϊόντος που παρασκευάζεται μεν εντός της Ένωσης αλλά δεν πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές προσβάλλει, στην Ένωση, την αντίστοιχη ΠΟΠ ή ΠΓΕ ως δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, ακόμη και αν το προϊόν αυτό προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Τρίτον, ως προς τους σκοπούς που επιδιώκονται με τον κανονισμό 1151/2012, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο σκοπός των ΠΟΠ και των ΠΓΕ έγκειται στην παροχή συνδρομής στους παραγωγούς προϊόντων συνδεόμενων με συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές μέσω της εξασφάλισης δίκαιων αποδόσεων, ανάλογων με την ποιότητα των προϊόντων τους, στην κατοχύρωση ενιαίας προστασίας των ονομασιών ως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την Ένωση και στην παροχή σαφούς ενημέρωσης στους καταναλωτές για τις ιδιότητες των προϊόντων οι οποίες τους προσδίδουν προστιθέμενη αξία. Η δε χρήση της ΠΟΠ «φέτα» για τον προσδιορισμό προϊόντων που παρασκευάζονται μεν εντός της Ένωσης αλλά δεν πληρούν τις προδιαγραφές της σχετικής ΠΟΠ θίγει τους προαναφερθέντες σκοπούς, ακόμη και αν τα προϊόντα αυτά προορίζονται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες.
Συνεπώς, τόσο από το γράμμα όσο και από το όλο πλαίσιο και τους σκοπούς του κανονισμού 1151/2012 προκύπτει ότι μια τέτοια χρήση καταλέγεται μεταξύ των ενεργειών που απαγορεύονται από τον κανονισμό. Το Δικαστήριο καταλήγει επομένως στο συμπέρασμα ότι η Δανία, παραλείποντας να λάβει μέτρα ώστε να προλάβει και να σταματήσει αυτού του είδους τη χρήση στο έδαφός της, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τον κανονισμό 1151/2012.
Σε απάντηση της δεύτερης αιτίασης την οποία προέβαλε η Επιτροπή, το Δικαστήριο κρίνει ότι η Δανία δεν παρέβη τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, στην οποία αναφέρεται το άρθρο 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ. Ειδικότερα, η εν λόγω αιτίαση της Επιτροπής βάλλει κατά της ίδιας συμπεριφοράς την οποία αφορούσε και η πρώτη αιτίαση, ήτοι της παράλειψης να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη και την παύση της χρήσης της ΠΟΠ «φέτα» από Δανούς παραγωγούς για τον προσδιορισμό τυριού που δεν πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές. Μολονότι αληθεύει ότι η εξαγωγή, από παραγωγούς της Ένωσης προς τρίτες χώρες, προϊόντων σε σχέση με τα οποία χρησιμοποιείται παρανόμως μια ΠΟΠ μπορεί να αποδυναμώσει τη θέση της Ένωσης σε διεθνείς διαπραγματεύσεις με αντικείμενο την κατοχύρωση των ενωσιακών συστημάτων προστασίας της ποιότητας, δεν διαπιστώνεται εν προκειμένω ότι η Δανία προέβη σε πράξεις ή σε δηλώσεις που θα μπορούσαν να επιφέρουν τη συνέπεια αυτή, κάτι που όντως θα στοιχειοθετούσε συμπεριφορά διακριτή από εκείνη την οποία αφορούσε η πρώτη αιτίαση».
