Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν όταν το 2023, οι διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου με την Αυστραλία «βομβαρδίστηκαν» από παράπονα των παραγωγών τυριού της χώρας της Ωκεανίας απέναντι στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τος αποτρέψει να χρησιμοποιήσουν άλλα κοινά ονόματα όπως «Mozzarela di Bufala Campana» και «Φέτα».
Ένα από τα προϊόντα της ΕΕ που επηρεάζεται από την κατάσταση αυτή είναι το ιταλικό Fontina ΠΟΠ. Στις ΗΠΑ όπου δεν υπάρχει αντίστοιχη προστασία για προϊόντα προέλευσης, μόνο στο Ουισκόνσιν υπάρχουν δεκάδες παραγωγοί «fontina», ένας εκ των οποίων μάλιστα έγινε χάλκινος στα Παγκόσμια Βραβεία Τυριού το 2022.
Οι μικρότερου μεγέθους παραγωγοί της Ευρώπης βρίσκουν έτσι τους εαυτούς σε σταυροδρόμι: από τη μία η σήμανση της προέλευσης τους είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση παραδοσιακών προϊόντων στο εξωτερικό, αλλά από την άλλη οι κατηγορίες των τρίτων χωρών για προστατευτισμό της ΕΕ δημιουργούν τριβές στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Παρόλα αυτά υπάρχουν και πολλοί εμπορικοί συνέταιροι της ΕΕ που βλέπουν τα πλεονεκτήματα αυτού του συστήματος και ετοιμάζονται να κινηθούν προς παρόμοια κατεύθυνση με παρόμοιες προστασίες για τα δικά τους προϊόντα.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη φέρνουν ετησίως 75 δισ. ευρώ σε έσοδα ετησίως και έχουν τιμή περίπου 2,23 φορές μεγαλύτερη από τα τυριά που δεν είναι υπό καθεστώς προστασίας, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε νωρίτερα μέσα στο έτος ο Επίτροπος Γεωργίας, Cristophe Hansen. Tο σύστημα προϊόντων με γεωγραφική ένδειξη είναι πιο έντονο σε περιοχές που κυριαρχούν στο χώρο της γαστρονομίας, όπως είναι η Ιταλία και η Γαλλία.
Η Ιταλία, μάλιστα, είναι η χώρα με τα περισσότερα προϊόντα προέλευσης παγκοσμίως, τα οποία τις προσφέρουν έσοδα περίπου 20 δισ. ευρώ σύμφωνα με τον υπουργό Γεωργίας της γειτονικής χώρας, Francesco Lollobrigida.
Παρότι αρκετές χώρες μοιράζονται τον ενθουσιασμό του Χάνσεν και του Lollobrigida, υπάρχουν ακόμα πολλές που χαρακτηρίζουν τη στάση της Ευρώπης ως προστατευτισμό.
Μεγαλύτερος επικριτής του συστήματος της ΕΕ ανέκαθεν υπήρξαν οι ΗΠΑ, με την Ουάσιγκτον να υποστηρίζει ότι οι νομοθεσίες αυτές υπονομεύουν ήδη υπάρχοντα εμπορικά σήματα και ότι ονομασίες όπως «φέτα», «παρμεζάνα» και «fontina» είναι κοινές και ως εκ τούτου δεν θα έπρεπε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο από συγκεκριμένες περιοχές.
Η πρόεδρος του Συμβουλίου Εξαγωγών Γαλακτοκομικών των ΗΠΑ, Krysta Hayden, χαρακτηρίζει τα σήματα προέλευσης ως «τίποτα παραπάνω από εμπορικά εμπόδια ντυμένα ως προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας».
Μάλιστα, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ κατηγόρησε την ΕΕ ότι πιέζει εμπορικούς συνεταίρους να μπλοκάρουν ορισμένες εισαγωγές.
Παρά τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ, ο Χάνσεν παραμένει υπέρμαχος των ενδείξεων προέλευσης. Στην πολυαναμενόμενη συμφωνία με τη Mercosur υπάρχουν όροι για προστασία των προϊόντων προέλευσης και των δύο πλευρών. Μιλώντας στη Βραζιλία τον προηγούμενο μήνα, ο Χάνσεν εξήρε τους οικοδεσπότες του για την προστασία του τυριού canastra και του λικέρ cachaca.
Παράλληλα, η ΕΕ πρόσφατα ολοκλήρωσε συμφωνία με την Ινδονησία που θα προστατεύει περισσότερα από 200 προϊόντα της Γηραιάς Ηπείρου, ενώ το θέμα της προστασίας των προϊόντων προέλευσης βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ινδία.
Πληροφορίες από Politico
