Με στόχο την προστασία την προστασία των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και τη ενίσχυση της ποιότητάς τους μέσω ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου επιβολής κυρώσεων για τους παραβάτες, με ταυτόχρονη προστασία από παράνομες ελληνοποιήσεις, αναρτήθηκε για διαβούλευση (http://www.opengov.gr/ypaat/?p=3200), το νομοσχέδιο του ΥΠΑΑΤ που αφορά στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ).
Το νέο Σχέδιο Νόμου καταργεί τα άρθρα 6-10 και 12,13 της παλιάς υπουργικής απόφασης (261611/7.3.2007), επικαιροποιώντας πλήρως:
- Την διαδικασία ένταξης επιχειρήσεων στο σύστημα ελέγχου
- Τις υποχρεώσεις εγκεκριμένων επιχειρήσεων παραγωγής ή/και συσκευασίας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων ΠΟΠ και ΠΓΕ
- Την διαδικασία ελέγχων
- Το κόστος υπηρεσιών ελέγχου και πιστοποίησης
- Τη λειτουργία του Μητρώου Εγκεκριμένων Επιχειρήσεων και Μητρώο Δικαιούχων Χρήσης Ενδείξεων ΠΟΠ/ΠΓΕ
- Το πλήθος και το είδος των κυρώσεων
- τη Σύσταση των Επιτροπών Εξέτασης Παρατυπιών, και Παραβάσεων (ΕΠ&Π) και Διαδικασία Επιβολής Διοικητικών Κυρώσεων και Προστίμων.
Συγκεκριμένα, τα πρόστιμα (άρθρο 5) θα ξεκινούν πλέον από 10.000 και μπορούν να ανέλθουν στα 300.000 ευρώ, ανάλογα τη σοβαρότητα της παράβασης και τυχόν υποτροπή.
Το βαρύ πρόστιμο των 300.000 ευρώ επιβάλλεται σε περίπτωση που ο παραβάτης έχει συνδυαστικά τοποθετήσει (με υποτροπή) σε σημεία λιανικής προστατευόμενα προϊόντα για τα οποία δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές καταχώρισης και εντούτοις χρησιμοποιούν καταχωρισμένες ονομασίες, ενδείξεις, σύμβολα ή σήματα στην επισήμανση, παρουσίαση και διαφήμιση σε έντυπο υλικό, ενώ προβλέπεται οριστική ανάκληση του πιστοποιητικού και των προϊόντων από την αγορά με έξοδα και ευθύνη του παραβάτη.
Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο γίνεται αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων κάθε αρχής ελέγχου, προκειμένου οι έλεγχοι να καταστούν αποτελεσματικότεροι και αποδοτικότεροι. Επιπλέον, προβλέπονται υποχρεώσεις για όσους επιθυμούν να παράγουν, διακινήσουν, συσκευάσουν με σκοπό την εμπορία, γεωργικά προϊόντα ή τρόφιμα ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ, όπως επίσης και για τις επιχειρήσεις παραγωγής, συσκευασίας, εμπορίας γεωργικών προϊόντων.
Με το άρθρο 3 ορίζονται οι αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο των προϊόντων με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) ή των Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ).
Ως κεντρική αρμόδια αρχή ορίζεται η Διεύθυνση Συστημάτων Ποιότητας και Βιολογικής Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ) ορίζεται ως αρμόδια αρχή ελέγχου της αγοράς για τα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα που φέρουν στην επισήμανσή τους ονομασίες, ενδείξεις, σύμβολα και σήματα, όπως αυτά ορίζονται στην κατά περίπτωση ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία των προϊόντων με ΠΟΠ, ΠΓΕ, ή ΕΠΙΠ. Για τον σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων, α) λαμβάνει μέτρα ώστε να προλαμβάνεται ή να παύει η αθέμιτη χρήση των ονομασιών, των ενδείξεων, των συμβόλων και των σημάτων πιστοποίησης στην επισήμανση προϊόντων που παράγονται ή διατίθενται στην ελληνική αγορά, καθώς και στο διαφημιστικό υλικό, β) διεξάγει επίσημους ελέγχους προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα προϊόντα συμμορφώνονται προς τις κατά περίπτωση ισχύουσες απαιτήσεις της επισήμανσης, της παρουσίασης, της διαφήμισης και των προδιαγραφών τους, γ) υποβάλλει μηνύσεις και δ) καταρτίζει και επικαιροποιεί τον Κανονισμό Ελέγχου και Πιστοποίησής του κατόπιν έγκρισης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας συμμετέχουν στα κλιμάκια ελέγχου και συνεργάζονται με τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ.
Μητρώο επιχειρήσεων ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ
Η αποσαφήνιση των υποχρεώσεων των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων που ασχολούνται στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και η πρόβλεψη Μητρώου Εγκεκριμένων Επιχειρήσεων και Δικαιούχων Χρήσης Ενδείξεων ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ στο σχέδιο νόμου κρίνεται απαραίτητη για την ορθή εκτέλεση του ελεγκτικού έργου του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ.
Επίσης με το νομοσχέδιο αντιμετωπίζονται με συνεκτικό τρόπο τα διοικητικά μέτρα συμμόρφωσης που επιβάλλονται από τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ σε περίπτωση διαπίστωσης παρατυπιών ή παραβάσεων της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας, που αφορούν:
- στις καταχωρισμένες ονομασίες γεωργικών προϊόντων ή τροφίμων, καθώς και
- τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανά περίπτωση παρατυπίας ή παράβασης για την ενίσχυση της αποτρεπτικότητας.
Επιτροπή επιβολής κυρώσεων
Για την ορθολογικότερη αντιμετώπιση των ανωτέρω παραβάσεων, θεσπίζονται κριτήρια επιμέτρησης, συντελεστές των κριτηρίων επιμέτρησης και το εύρος των προβλεπόμενων προστίμων κατόπιν αξιολόγησης και βαθμολόγησης συγκεκριμένων παραμέτρων, όπως επίσης και η σύσταση Επιτροπής επιβολής κυρώσεων, το πλαίσιο λειτουργίας και το έργο αυτής.
Στις αρμοδιότητες του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ περιλαμβάνεται ιδίως:
- η διεξαγωγή ελέγχων της παραγωγής,
- της ποιότητας και
- της διακίνησης αγροτικών προϊόντων.
Στόχος είναι να καθοριστούν οι έλεγχοι για την εξακρίβωση της συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές κάθε προϊόντος με ΠΟΠ, ΠΓΕ ή ΕΠΙΠ, οι οποίοι είναι επιτόπιοι, τακτικοί ή/και έκτακτοι και να εξασφαλιστεί ότι ενεργούνται με τρόπο διαφανή, δίκαιο και αμερόληπτο.
Οι ελεγχόμενες επιχειρήσεις υποχρεούνται να επιτρέπουν στα εντεταλμένα ελεγκτικά όργανα τη δειγματοληψία πρώτων υλών, υλικών συσκευασίας και τελικών προϊόντων, την παροχή λογιστικών, φορολογικών στοιχείων και πιστοποιητικών, συμβάσεων κλπ.
Ομάδες Παραγωγών ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ
Με τον παρόν νομοσχέδιο αντιμετωπίζεται παράλληλα το νομικό κενό που υφίσταται σχετικά με την αναγνώριση ομάδων παραγωγών για κάθε ένα προϊόν με ΠΟΠ/ΠΓΕ. Το σύστημα αναγνώρισης μπορεί να εφαρμόζεται σε όλες τις ομάδες παραγωγών, των οποίων τα μέλη παράγουν προϊόν που προσδιορίζεται από μία ΠΟΠ ή ΠΓΕ ή σε ομάδες παραγωγών που παράγουν συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων που προσδιορίζονται με ΠΟΠ ή ΠΓΕ. Μεταξύ άλλων καθηκόντων, η αναγνωρισμένη ομάδα παραγωγών μίας ΠΟΠ ή ΠΓΕ, δύναται να προβαίνει σε ελέγχους αγοράς ή/και σε εσωτερικούς ελέγχους στα μέλη της και ενημερώνει για τα αποτελέσματα αυτά τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ.
Τέλος ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στα τρόφιμα, τα οποία χρησιμοποιούνται ως συστατικά προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ και τα διοικητικά μέτρα και πρόστιμα για τις παραβάσεις σε αυτό τον τομέα και προβλέπονται υποχρεώσεις για τις ελεγκτικές αρχές που διαπιστώνουν μη συμμορφώσεις κατά τη διενέργεια ελέγχου σε τομέα που δεν ανήκει στην αρμοδιότητά τους.
